Het is dinsdag 25 februari 9.00 uur in de ochtend en het is voor Lapse begrippen supermild. Bijna niet te geloven voor de tijd van het jaar, maar het dooit! Enerzijds is dat mooi. Vooral in de wintermaanden kunnen we getracteerd worden op torenhoge rekeningen van Vattenfall, onze energieleverancier in Zweden. En verder slinkt dan de houtstapel buiten in het houthok zienderogen. Dus in financieel opzicht is dat een meevaller in wat een van de duurste maanden van het jaar zou moeten zijn en dat is mooi meegenomen. Ja we blijven natuurlijk Nederlander! Maar ieder voordeel heb zijn nadeel. Normaal gesproken vriest het in deze tijd van het jaar met 10 tot 20 graden flink en het is heerlijk om dan sneeuwscootertochten te maken door de besneeuwde bossen waarbij de zon de sneeuw doet glinsteren als miljoenen kleine diamantjes. Maar nu maakt de door de dooi zwaar geworden sneeuw sneeuwscootertochten bijna onmogelijk omdat je dan te ver in de sneeuw wegzakt. Een ander groot nadeel van de dooi is dat het buiten overal spekglad is! Het dooiwater bevriest namelijk tegen de avond en de nacht weer en dit maakt dat wegen in een ijsbaan veranderen. Dat is dus echt oppassen geblazen! Dan merk je ook dat bijvoorbeeld buurvrouw Karin wandelend over het ijs danst omdat ze dat gewend is, terwijl ik, lopend als een oud bejaard vrouwtje, slechts pasje voor pasje vooruit kom.

Het interessante van een emigratie is dat je landen met elkaar kunt vergelijken, in alle opzichten, zowel wat cultuur betreft, maar ook qua zorgniveau, gebruiken, normen en waarden etc. Natuurlijk vertonen Nederland en Zweden veel overeenkomsten. Zo staan de landen qua ontwikkeling op vergelijkbaar niveau en zijn formele zaken in beide landen netjes geregeld. Ook zijn de stelsels van zorgverzekeringen en aow vrijwel identiek. Alhoewel, in Zweden is de zorg wel een stuk goedkoper dan in Nederland. Waar je in Nederland maandelijks een vaste premie betaalt van rond de € 100,– ben je in Zweden, als je tenminste een persoonsnummer hebt, automatisch verzekerd bij de försäkringskassan, de zorgverzekering van de staat. In Zweden betaal je geen maandelijks bedrag aan premie, maar een bedrag van 100 kronen (ongeveer € 12,–) voor een huisartsbezoek, en dit met een maximum van 1000 kronen per jaar. Dat maximum van 1000 kronen geldt ook voor medicijngebruk. Verder kun je je in Zweden niet bijverzekeren voor tandarts en brillen waar dat in Nederland wel kan.

Apropos persoonsnummer! Op 11 februari 2014 heb ik van Skatteverket (vergelijkbaar met de belastingdienst in Nederland) bericht gekregen met de volgende inhoud: “Beslut. Skatteverket folkbokför dig i Sverige fr.o.m. den 31 januari 2014” wat zoveel wil zeggen dat ik per die datum ben opgenomen  in het persoonsregister van Zweden. En dat besluit gaat gepaard met het toekennen van een persoonsnummer, dat uit 10 cijfers bestaat en begint met 591011 (geboortejaar, maand en dag) en dan nog 4 cijfers die een persoonlijke code zijn. Buurvrouw Karin feliciteerde me met een app met de woorden “Nu är du en riktig Svensk medborgare”. Frans verzekerde me dat het hebben van een persoonsnummer deuren opent. Bij welke instantie je ook komt, steevast is daar de vraag wat je persoonsnummer is. En het klopt: Een paar weken na het besluit van Skatteverket viel een uitnodiging in de bus van Västerbottens Läns  Landsting, een soort Zweedse GGD, om mee te doen aan een periodiek gezondheidsonderzoek. Op 18 maart a.s. moet ik me melden in Sorsele. Interessant om mee te maken hoe zoiets in Zweden verloopt.

Een verschil dat opvalt in normen en waarden is de manier waarop de mensen uit het dorp met de spinninglessen omgaan. Ook al houd ik wekelijks 8 tot 9 lessen, tot nu toe heb ik maar 1 afmelding gehad van een vrouw die gevallen was en echt niet kon lopen. Verder valt op dat de spinners alles precies zo doen zoals afgesproken. Iedereen doet de warming-up oefeningen precies zoals ik ze voordoe. Je zou kunnen zeggen dat de Zweden wat dat betreft volgzamer zijn dan Nederlanders en dat saamhorigheid belangrijk is. Ook waar het gaat om de organisatie van de spinninglessen: Mijn oorspronkelijke idee dat iedereen de week ervoor aan mij moest doorgeven welke ochtenden/avonden ze wel en niet zouden kunnen spinnen werkte niet. Ik kreeg simpelweg geen reactie. Dan maar een andere opzet, dacht ik. Toen ik dan ook zelf het schema maakte en ik zelf iedereen gewoon op ochtenden en avonden op tijden indeelde was het goed. Waar ik natuurlijk nog twijfelde – “zouden ze de mail en het schema wel lezen?” – verzekerde Frans mij ervan dat dit zeker zou gebeuren en zo was het ook! De lessen worden steeds netjes door iedereen bezocht en verlopen in een uiterst prettige sfeer. De winter-spinning slaat dus aan!

Ook is er een opvallend verschil in de manier waarop Nederland en Zweden omgaan met het selecteren van het liedje dat het land vertegenwoordigt bij het Eurovisie Songfestival. Waar in Nederland tijdens één TV-uitzending het winnende lied gekozen wordt, is hiermee in Zweden wel een half jaar gemoeid. Elke weerk zijn er voorrondes waarbij 2 kandidaten gekozen worden. Die gaan dan weer naar een volgende ronde waar ze weer moeten strijden om verder te komen in de selectie. Zweden maakt hier dus echt werk van. Het is niet zo raar dat Zweden dus bijna altijd zo’n hoge ogen gooit.

De afgelopen weken zijn we druk bezig geweest met het vernieuwen van de webiste www.laplandtime.nl. De site is in een geheel nieuw jasje gestoken met een nieuw programma, met een totaal vernieuwde modernere uitstraling en gebruiksvriendelijker. Frans heeft middels zelfstudie het website-bouwen onder de knie gekregen en ik ben echt trots op hem. We vinden de nieuwe site heel mooi. Verder hebben we met veel plezier de vele schaatswedstrijden gevolgd en genoten van de mooie overwinningen. Verder moet je als Zweedse echt zelf je koekjes kunnen bakken, anders tel je niet mee. Dat is nog een groot verschil tussen Nederland en Zweden. In Zweden wordt niet ff zomaar koffie gedronken, zoals in Nederland, 5 minuutjes en dan over tot de orde van de dag. Neen. In Zweden heet dat “ficka” en daar wordt echt tijd voor uitgetrokken, of dat nu op het werk, in de buitenlucht, of thuis is. En bij de koffie is er altijd een koekje, cakeje of iets dergelijks. En als dat “hembakad” (zelf gebakken) is dan is dat extra speciaal. Erg gezellig. Ook maken we onze eigen jam van de bessen uit het bos.

Morgenvroeg hebben we een afspraak in Lycksele. Onze Volkswagen Tiguan moet nog ingevoerd worden in Zweden en daarvoor is een zgn. “registreringsbesiktning” nodig. Als het goed is krijgen we dan zo snel mogelijk een Zweeds kenteken voor onze volkswagen. Dit is belangrijk omdat we de auto, naast de Volvo, nodig hebben, voor het vervoer van onze gasten van en naar de visplekken. Hopelijk is het morgenvroeg niet al te glad op de weg en komen we weer veilig thuis.

Volgende week dinsdag 4 maart komen de eerste gasten van 2014. Deze hebben een winterarrangement geboekt, dus met ijsvissen, sledehondentocht en sneeuwscootersafari. Leuk om eens mee te maken. Snel daarna komen de eerste vliegvis- en snoekvisgasten. Dan breekt de drukke tijd voor Frans en mij aan.

Alles overziende zijn de verschillen tussen Zweden en Nederland niet zo groot.  Dan weer scoort Nederland beter dan Zweden en dan weer andersom. Ik zou dan ook willen afsluiten met het geven van de volgende punten om in de sfeer van het Eurovisie Songfestival te blijven:

Hollanda en Sverige: douze points!

Paula