MIDZOMERNACHTZON

 

middernachtzonVrijwel alle gasten die ons hier in het Hoge Noorden bezoeken, of het nu in de winter of in de zomer is, stellen vrijwel allen dezelfde vragen: Hoe lang is het nu licht, hoe laat komt de zon op en wanneer wordt het donker?

Reden waarom mijn blog dit keer  handelt over de midzomernachtzon, ook wel poolnacht genoemd, omdat dit blijkbaar velen bezighoudt. Dit is het verschijnsel waarbij de  zon ’s nachts niet onder de horizon komt. Vandaag is het 14 juni en het zijn nog circa 2 weken tot midzomer, de langste dag en nacht van het jaar. Het blijft nu ook ’s nachts licht en dat wordt naar midzomer toe, alleen maar extremer. Heel bijzonder om midden in de nacht buiten de staan, alsof het dag is.

De middernachtzon is alleen te zien ten noorden van de noordpoolcirkel, o.a. in de Scandinavische landen Noorwegen, Zweden en Finland, en in Alaska, Canada en Rusland.  De zonnewende is de gebeurtenis waarbij de zon, gezien vanaf de aarde, de noordelijkste of zuidelijkste positie bereikt.  Op aarde wordt deze positie gemarkeerd door de beide keerkringen, de Kreeftskeerkring in het Noorden en de Steenbokskeerkring in het Zuiden. Klik maar eens op onderstaande tekening. as van de aarde

Naarmate de zon schijnbaar in de richting van de Kreeftskeerkring beweegt, worden de dagen op het Noordelijk halfrond langer en op het Zuidelijk halfrond juist korter. Wanneer de zon schijnbaar naar de Steenbokskeerkring beweegt, is dit andersom. De zonnewende is het moment waarop de zon precies boven de betreffende keerkring staat.

Doordat de as van de aarde draait liggen de delen van de aarde aan de linker kant van de tekening nu volop in de zon en apart licht!in de winter juist volledig in het donker, en andersom. De as loopt nu van links boven naar rechts onder en in de winter van rechts boven naar links onder.

mooi!Er zijn een zomerwende en een winterwende. Op het noordelijk halfrond vinden ze respectievelijk plaats in juni (juniwende) en in december(decemberwende), op het zuidelijk halfrond is dat andersom.

De zomerwende of midzomer luidt het begin in van de zomer. De dag is dan het langst. De winterwende of midwinter luidt het begin van de winter in. De dag is dan het kortst.

Rond de winterwende komt de zon ten noorden van de Noordpoolcirkel respectievelijk ten zuiden van de Zuidpoolcirkel niet meer boven de horizon. Hoe meer men richting de polen gaat, hoe meer dagen per jaar dit het geval is.

bepaling van de dag v.d. zonnewende In de prehistorie, al voordat klokken en kalenders bestonden, konden mensen de dag van de zonnewende bepalen. Zij kenden niet de Noorder- en Zuiderkeerkring, maar zagen wel elke dag de zon een baan langs de hemel beschrijven. Elke dag komt de zon op een ander punt aan de horizon op, en gaat zij op een ander punt onder. Ook is de maximale hoogte die de zon bereikt aan de hemel op elke dag anders. Als het zomer gaat worden, gaat de zon steeds noordelijker op en onder, en staat zij rond het middaguur steeds hoger aan de hemel. Na de zonnewende van de zomer gaat ze weer terug.

Een zonnewende was vroeger te bepalen door het gebruiken van voorwerpen zoals stenen, stokken of bouwwerken, die bijvoorbeeld door hun schaduw elk jaar opnieuw het tijdstip van de zonnewende aangaven. (Op de foto hierboven zonsopkomst op 22 december 2007, foto genomen vanuit het Observatorium Robert Morris in Flevoland)

Op 24 juni a.s. vieren we in ons dorp midzomer. Een feest dat veel aandacht heeft, van jong en oud.midzomerDe volwassenen en kinderen, die bloemen in het haar hebben, dansen rond een stang met linten. Verder zijn er spelen voor jong en oud. We sluiten de dag af met een gezamenlijke maaltijd en een drankje, waarna de doorzetters buiten op een heuvel met uitzicht over het meer Tväråträsk nog tot in de late uurtjes kunnen nagenieten van de onder- en opgaande midzomernachtzon.

spiegeltjeTerug naar de vragen van onze gasten. Op dit moment, 14 juni, gaat de zon niet meer onder. Dit wordt naar de datum van midzomer toe, 24 juni, alleen maar extremer. De zon schijnt dan ’s nachts de slaapkamer in. Vanaf 25 juni worden de dagen weer korter, hoewel dat in het begin, gelukkig, heel erg langzaam gaat. De maanden november en december zijn de echte donkere maanden van het jaar. Dan begint het  in de ochtend rond 9.30 te schemeren waarna het vanaf half 2 in de middag weer pikkedonker is. Het pak sneeuw maakt echter dat het wel minder donker lijkt. En de maand december wordt opgelicht door tal van kerstlichten, die overal in de besneeuwde voor- en achtertuinen branden. Vanaf eind januari komt de zon weer terug en worden de dagen weer merkbaar langer.

Hopelijk is het verschijnsel van de midzomernachtzon een stuk duidelijker geworden.

boefOm te voorkomen dat ik in deze geweldig mooie tijd van het jaar op grond van plagiaat nachten moet doorbrengen in een politiecel, ook al schijnt het zonnetje mijn cel in….. Bovenstaande informatie heb ik van Wikipedia gehaald, waarvoor dank!

 

Tot een volgend blog

groetjes van Paula