Het is dinsdag 25 februari 9.00 uur in de ochtend en het is voor Lapse begrippen supermild. Bijna niet te geloven voor de tijd van het jaar, maar het dooit! Enerzijds is dat mooi. Vooral in de wintermaanden kunnen we getracteerd worden op torenhoge rekeningen van Vattenfall, onze energieleverancier in Zweden. En verder slinkt dan de houtstapel buiten in het houthok zienderogen. Dus in financieel opzicht is dat een meevaller in wat een van de duurste maanden van het jaar zou moeten zijn en dat is mooi meegenomen. Ja we blijven natuurlijk Nederlander! Maar ieder voordeel heb zijn nadeel. Normaal gesproken vriest het in deze tijd van het jaar met 10 tot 20 graden flink en het is heerlijk om dan sneeuwscootertochten te maken door de besneeuwde bossen waarbij de zon de sneeuw doet glinsteren als miljoenen kleine diamantjes. Maar nu maakt de door de dooi zwaar geworden sneeuw sneeuwscootertochten bijna onmogelijk omdat je dan te ver in de sneeuw wegzakt. Een ander groot nadeel van de dooi is dat het buiten overal spekglad is! Het dooiwater bevriest namelijk tegen de avond en de nacht weer en dit maakt dat wegen in een ijsbaan veranderen. Dat is dus echt oppassen geblazen! Dan merk je ook dat bijvoorbeeld buurvrouw Karin wandelend over het ijs danst omdat ze dat gewend is, terwijl ik, lopend als een oud bejaard vrouwtje, slechts pasje voor pasje vooruit kom.

Het interessante van een emigratie is dat je landen met elkaar kunt vergelijken, in alle opzichten, zowel wat cultuur betreft, maar ook qua zorgniveau, gebruiken, normen en waarden etc. Natuurlijk vertonen Nederland en Zweden veel overeenkomsten. Zo staan de landen qua ontwikkeling op vergelijkbaar niveau en zijn formele zaken in beide landen netjes geregeld. Ook zijn de stelsels van zorgverzekeringen en aow vrijwel identiek. Alhoewel, in Zweden is de zorg wel een stuk goedkoper dan in Nederland. Waar je in Nederland maandelijks een vaste premie betaalt van rond de € 100,– ben je in Zweden, als je tenminste een persoonsnummer hebt, automatisch verzekerd bij de försäkringskassan, de zorgverzekering van de staat. In Zweden betaal je geen maandelijks bedrag aan premie, maar een bedrag van 100 kronen (ongeveer € 12,–) voor een huisartsbezoek, en dit met een maximum van 1000 kronen per jaar. Dat maximum van 1000 kronen geldt ook voor medicijngebruk. Verder kun je je in Zweden niet bijverzekeren voor tandarts en brillen waar dat in Nederland wel kan.

Apropos persoonsnummer! Op 11 februari 2014 heb ik van Skatteverket (vergelijkbaar met de belastingdienst in Nederland) bericht gekregen met de volgende inhoud: “Beslut. Skatteverket folkbokför dig i Sverige fr.o.m. den 31 januari 2014” wat zoveel wil zeggen dat ik per die datum ben opgenomen  in het persoonsregister van Zweden. En dat besluit gaat gepaard met het toekennen van een persoonsnummer, dat uit 10 cijfers bestaat en begint met 591011 (geboortejaar, maand en dag) en dan nog 4 cijfers die een persoonlijke code zijn. Buurvrouw Karin feliciteerde me met een app met de woorden “Nu är du en riktig Svensk medborgare”. Frans verzekerde me dat het hebben van een persoonsnummer deuren opent. Bij welke instantie je ook komt, steevast is daar de vraag wat je persoonsnummer is. En het klopt: Een paar weken na het besluit van Skatteverket viel een uitnodiging in de bus van Västerbottens Läns  Landsting, een soort Zweedse GGD, om mee te doen aan een periodiek gezondheidsonderzoek. Op 18 maart a.s. moet ik me melden in Sorsele. Interessant om mee te maken hoe zoiets in Zweden verloopt.

Een verschil dat opvalt in normen en waarden is de manier waarop de mensen uit het dorp met de spinninglessen omgaan. Ook al houd ik wekelijks 8 tot 9 lessen, tot nu toe heb ik maar 1 afmelding gehad van een vrouw die gevallen was en echt niet kon lopen. Verder valt op dat de spinners alles precies zo doen zoals afgesproken. Iedereen doet de warming-up oefeningen precies zoals ik ze voordoe. Je zou kunnen zeggen dat de Zweden wat dat betreft volgzamer zijn dan Nederlanders en dat saamhorigheid belangrijk is. Ook waar het gaat om de organisatie van de spinninglessen: Mijn oorspronkelijke idee dat iedereen de week ervoor aan mij moest doorgeven welke ochtenden/avonden ze wel en niet zouden kunnen spinnen werkte niet. Ik kreeg simpelweg geen reactie. Dan maar een andere opzet, dacht ik. Toen ik dan ook zelf het schema maakte en ik zelf iedereen gewoon op ochtenden en avonden op tijden indeelde was het goed. Waar ik natuurlijk nog twijfelde – “zouden ze de mail en het schema wel lezen?” – verzekerde Frans mij ervan dat dit zeker zou gebeuren en zo was het ook! De lessen worden steeds netjes door iedereen bezocht en verlopen in een uiterst prettige sfeer. De winter-spinning slaat dus aan!

Ook is er een opvallend verschil in de manier waarop Nederland en Zweden omgaan met het selecteren van het liedje dat het land vertegenwoordigt bij het Eurovisie Songfestival. Waar in Nederland tijdens één TV-uitzending het winnende lied gekozen wordt, is hiermee in Zweden wel een half jaar gemoeid. Elke weerk zijn er voorrondes waarbij 2 kandidaten gekozen worden. Die gaan dan weer naar een volgende ronde waar ze weer moeten strijden om verder te komen in de selectie. Zweden maakt hier dus echt werk van. Het is niet zo raar dat Zweden dus bijna altijd zo’n hoge ogen gooit.

De afgelopen weken zijn we druk bezig geweest met het vernieuwen van de webiste www.laplandtime.nl. De site is in een geheel nieuw jasje gestoken met een nieuw programma, met een totaal vernieuwde modernere uitstraling en gebruiksvriendelijker. Frans heeft middels zelfstudie het website-bouwen onder de knie gekregen en ik ben echt trots op hem. We vinden de nieuwe site heel mooi. Verder hebben we met veel plezier de vele schaatswedstrijden gevolgd en genoten van de mooie overwinningen. Verder moet je als Zweedse echt zelf je koekjes kunnen bakken, anders tel je niet mee. Dat is nog een groot verschil tussen Nederland en Zweden. In Zweden wordt niet ff zomaar koffie gedronken, zoals in Nederland, 5 minuutjes en dan over tot de orde van de dag. Neen. In Zweden heet dat “ficka” en daar wordt echt tijd voor uitgetrokken, of dat nu op het werk, in de buitenlucht, of thuis is. En bij de koffie is er altijd een koekje, cakeje of iets dergelijks. En als dat “hembakad” (zelf gebakken) is dan is dat extra speciaal. Erg gezellig. Ook maken we onze eigen jam van de bessen uit het bos.

Morgenvroeg hebben we een afspraak in Lycksele. Onze Volkswagen Tiguan moet nog ingevoerd worden in Zweden en daarvoor is een zgn. “registreringsbesiktning” nodig. Als het goed is krijgen we dan zo snel mogelijk een Zweeds kenteken voor onze volkswagen. Dit is belangrijk omdat we de auto, naast de Volvo, nodig hebben, voor het vervoer van onze gasten van en naar de visplekken. Hopelijk is het morgenvroeg niet al te glad op de weg en komen we weer veilig thuis.

Volgende week dinsdag 4 maart komen de eerste gasten van 2014. Deze hebben een winterarrangement geboekt, dus met ijsvissen, sledehondentocht en sneeuwscootersafari. Leuk om eens mee te maken. Snel daarna komen de eerste vliegvis- en snoekvisgasten. Dan breekt de drukke tijd voor Frans en mij aan.

Alles overziende zijn de verschillen tussen Zweden en Nederland niet zo groot.  Dan weer scoort Nederland beter dan Zweden en dan weer andersom. Ik zou dan ook willen afsluiten met het geven van de volgende punten om in de sfeer van het Eurovisie Songfestival te blijven:

Hollanda en Sverige: douze points!

Paula

En dat is goed nieuws! Het betekent dat het gevoel dat ik alleen maar op vakantie ben – en binnenkort zoals steevast stoel 17C in het vliegtuig zou boeken voor de vlucht terug naar Nederland (ik ben bijgelovig en 17 is mijn geluksgetal) – overgaat in een thuisgevoel, hier in Tväråträsk in Zweeds Lapland, 2374 kilometer van Bladel. We zijn inmiddels 7 weken in Lapland en ik heb me nog geen dag verveeld. De dagen zijn goed gevuld met het actualiseren van onze websites van laplandtime en chagazwam. Ook zoeken we bijna elke dag de sauna achter ons huis op. Heerlijk om na 15 minuten in 90 graden buiten in de sneeuw af te koelen. Ook het spinnen en het voorbereiden van de lessen neemt nogal wat tijd in beslag, maar het is wel leuk en ontspannend.

Op 11 januari jl. hadden we het jaarlijks Företagsfest in het River Hotel in Sorsele. Dit is een feest voor alle ondernemers (företagere) in de regio Sorsele. Het was, voor Laplandse begrippen, met zo’n 300 gasten een erg drukke avond. Onder de gasten taxibedrijven, loodgieters, bouwbedrijven, bedrijfjes in recreatie en toerisme, zoals wij, enz. enz. De woordvoerster van de gemeente Sorsele, vergelijkbaar met de functie van burgemeester in Nederland, reikte prijzen uit voor de beste ondernemer van het jaar. Verder was er lekker eten en, het hoogtepunt van de avond, een optreden van “ komikerin” Belinda Bengtsson. Wat hebben we gelachen! Ze stak vooral de draak met zichzelf en de omvang van haar eigen lichaam. Zo vergeleek ze de (toch forse) omtrek van haar buik met de evenaar en het gebied daarboven met de alpen. En ik hoef niet uit te leggen waar de Azië-China-driehoek zat. En het viel me op dat ik haar grappen, uiteraard in het Zweeds en dan ook nog Zweeds dialect uit de regio Piteå (aan de Botnische golf zo’n 300 km bij ons vandaan) weer prima kon volgen. Verder werd door veel bezoekers hartstochtelijk tot in de late uurtjes gedanst op Golden Oldies (Roy Orbison, Clearance Clearwater, Elvis enz.) waarbij Frans en ik niet achterbleven. Wat opviel was dat iedereen met iedereen danste en dan vrij intiem. Het was voor ons erg verwarrend om een en dezelfde vrouw met wel 10 verschillende mannen in een hartstochtelijke omhelzing te zien rondspringen, waarbij ik dan elke keer dacht “Dat moet dan toch wel haar echte man zijn”. Rond 1.00 uur werden we en nog veel andere mensen uit de regio netjes met de bus door de buurman naar huis gebracht. Geslaagd uitstapje!

Het artikeltje over onze emigratie in het Eindhovens Dagblad d.d. 6 februari jl. met de titel “In ongerept Lapland terug naar de basis” van Twan Linders heeft veel reacties losgemaakt. We kregen van veel medewerkers van de gemeenten en van inwoners van Bladel, Oirschot en ook daarbuiten reacties. Twan nogmaals bedankt!

Verder zijn we nog druk doende met de inrichting van ons tweede huisje. In Lycksele hebben we allerlei spulletjes gekocht. Van handdoeken tot beddegoed en van pannen tot matten. Tores (zo heet het huisje) wordt steeds mooier. De komende weken gaan we het gereed maken, omdat op 4 maart de eerste gasten van het seizoen arriveren. Verder adverteren we via uitgeverij Publishing House in de Roofvis en in de vakantiespecial Trips & Reizen met Laplandtime, met name om aan het snoekvissen meer bekendheid te geven. De special komt nu uit en we hopen dat dit boekingen voor ons gaat opleveren! Spannend!

En nu is het zaterdagmorgen 8 februari jl. 6 uur. Ik werd om 5 uur lekker uitgerust wakker en besloot om op te staan. Buiten is het nu nog donker, maar rond 7 uur kondigt de dag zich al aan. De dagen beginnen merkbaar langer te worden. Het is met rond de 0 graden opmerkelijk mild voor de tijd van het jaar en dat is gunstig voor de nog resterende houtstapel buiten in het houthok. Deze slonk in de weken dat het kwik tot onder de -25 graden kwam snel. In de koude dagen moet de kachel toch zeker 2 x per dag opgestookt worden om het water in de radiatoren voldoende warm te houden. De zon laat zich nu steeds vaker zien en dat zorgt voor heel mooie plaatjes. De sneeuw glinstert als miljoenen kleine diamantjes in de warme zonnestralen. Dat is echt genieten. Ik verheug me op onze komende tochten met de sneeuwscooter. Maar dit moet nog ff wachten omdat er nog niet genoeg sneeuw ligt. Maar dat is – net zoals de meeste problemen – een probleem van voorbijgaande aard. Vannacht heeft het al flink gesneeuwd en ook de komende dagen wordt er meer, veel meer  sneeuw verwacht.

Vandaag is er van alles te doen. Allereerst zo meteen heerlijk samen ontbijten. Als je 4 jaar lang toch voor een groot deel van het jaar alleen hebt geleefd, voelt dat nu iedere morgen als een klein feestje. Daarna om 10.00 uur spinnen met buurvrouw Karin en 2 jongere meiden uit het dorp Sofia (17) en Emilia (18). Leuk dat het spinnen bij zo’n brede groep goed valt. Åke is met 68 jaar het oudste spinlid en het is leuk dat het spinnen dus ook bij de jonge generatie in het dorp aanslaat. Daarna gaan we naar een activiteit in het dorp genoemd Kul på Hjul, vrij vertaald Vet op Wielen. Op het meer tegenover ons huis is een ijsbaan gemaakt en daar gaan mensen uit het dorp met oude Volvo’s op rijden waarbij de maximumsnelheid van 50 ruimschoots wordt overschreden.

Je kunt als passagier meerijden of als je wil zelf een rondje rijden. Het bijzondere is dat deze activiteit, die op zich niet veel voorstelt, toch behoorlijk wat volk uit het dorp trekt. Zo zijn er vandaag zo’n 12 mensen aanwezig, jong en oud. We staan allemaal rondom een kampvuur en praten met elkaar. Het is eenvoudig en ongedwongen en daarom ontspannen en leuk. Je wordt er rustig van. Op het kampvuur staat een koffiepot voor degene die wil, en er staat ook een groot blik met worstjes en die gaat helemaal op. De kinderen spelen in de sneeuw. Amusement hoeft niet veel te kosten.

Verder volg ik de ontwikkelingen in Bladel na het nieuws over het aftreden van wethouder V.d. Hout. Ik merk dat het me nog steeds boeit te zien wat de gevolgen hievan zijn. Het is op zich jammer dat met de haven in zicht (volgende verkiezingen) deze coalitie toch nog uit elkaar valt. Benieuwd wat dit electoraal gezien voor gevolgen heeft.

We zijn uitgenodigd door buurvrouw Karin om vanavond te komen eten. “Enkelt” zei ze erbij dat zoveel betekent als eenvoudig eten en meestal na het eten een spelletje dobbelen of kaarten. En, net zoals de Kul på Hjul, zit het fijne juist in de eenvoud, de dagelijkse dingen van alledag. Een bijzondere avond staat dus voor de deur!

Paula